Linux işletim sistemi, çok sayıda kullanıcı hesabının oluşturulmasını ve yönetilmesini kolaylaştıran güçlü bir kullanıcı yönetim sistemine sahiptir. Bu makalede, Linux’ta yeni kullanıcılar oluşturmanın ve gerektiğinde kullanıcıları nasıl sileceğinizin ayrıntılı bir rehberini sunacağız.
Yeni Kullanıcı Oluşturma
Yeni bir kullanıcı hesabı oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
- root Yetkileriyle Oturum Açın: Yeni kullanıcılar oluşturmak için yönetici (root) yetkilerine sahip olmanız gerekecektir. Root olarak oturum açın veya “sudo” komutunu kullanarak geçici olarak root yetkilerini alın.
- Kullanıcı Oluşturma Komutu: Yeni bir kullanıcı oluşturmak için “useradd” veya “adduser” komutunu kullanabilirsiniz. Örneğin, aşağıdaki komut yeni bir kullanıcı olan “yeni_kullanici” oluşturur.
useradd
Yeni bir kullanıcı hesabını sisteme eklemek için daha temel bir komuttur. Kullanıcı hesabını oluştururken, birçok parametreyi elle ayarlamanız gerekebilir. Örneğin, kullanıcı kimlik numarası (UID), kullanıcı grup (GID), ana dizin (home directory), kabuk (shell) gibi ayarları manuel olarak tanımlamanız gerekir. Bu komut, sistemi daha fazla özelleştirmek isteyen deneyimli kullanıcılar için uygundur. Örnek olarak; Burada ki -m kullanıcının home dizini için, -s ise shell için, -G grup için. Bunları kullanıcı oluştururken girmeniz gereken girdiler. Bu komut ile kullanıcı oluşturduğunuzda sonradan passwd komutu ile oluşturduğunuz kullanıcı için bir parola belirlemeniz gerektiğini unutmayın.
useradd murat -m -s /bin/bash -G murat
adduser
kullanıcı oluşturmayı daha kullanıcı dostu ve etkileşimli bir şekilde yapmanıza olanak tanır. Kullanıcı oluşturulurken, varsayılan değerler ve kullanıcı dostu bir dizi soru kullanılarak daha fazla otomatik yapılandırma sağlar. Kullanıcı dostu bir arayüz sağladığı için, genellikle daha az tecrübeli kullanıcılar veya hızlı ve basit kullanıcı oluşturma gereksinimlerine sahip sistem yöneticileri için tercih edilir.
Her iki komut da yeni kullanıcıları sisteme eklemek için kullanılabilir, ancak tercih edilen komut, kullanıcıların deneyimine ve spesifik gereksinimlerine bağlı olarak değişebilir. adduser, genellikle daha fazla kullanıcı dostu bir yaklaşım sunar ve daha fazla otomatik yapılandırma sağlar, bu nedenle çoğu durumda tercih edilebilir. Ancak daha fazla özelleştirme gerektiren durumlarda veya otomatik yapılandırmalara ihtiyaç duyulmadığında useradd kullanılabilir. Örnek olarak;
root@debian:~# adduser lehisa
Adding user lehisa' ... Adding new grouplehisa' (1002) …
Adding new user lehisa' (1002) with grouplehisa' …
Creating home directory /home/lehisa' ... Copying files from/etc/skel' …
New password:
Retype new password:
passwd: password updated successfully
Changing the user information for lehisa
Enter the new value, or press ENTER for the default
Full Name []: Murat akpınar
Room Number []:
Work Phone []:
Home Phone []:
Other []:
chfn: name with non-ASCII characters: 'Murat Aakpınar'
Is the information correct? [Y/n]
Kullanıcıları Silme
Kullanıcıları silmek, dikkatli bir işlem gerektirir, çünkü kullanıcı hesabını silmek, o kullanıcının tüm verilerini ve dosyalarını da siler. Kullanıcıyı silmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
Kullanıcıyı Silme Komutu: "userdel" komutunu kullanarak bir kullanıcıyı silebilirsiniz.
userdel: Bu komut kullanıcıyı siler, ancak kullanıcının ev dizinini ve dosyalarını silmez. Kullanıcıyı ve onun ev dizinini tamamen silmek için "-r" seçeneğini kullanabilirsiniz;sudo userdel -r kullanici_adi
Linux'ta yeni kullanıcılar oluşturmak ve gerektiğinde kullanıcıları silmek, işletim sisteminin yönetimi açısından temel bir beceridir. Ancak, kullanıcıları silerken dikkatli olmalısınız, çünkü bu işlem geri alınamaz ve kullanıcının verileri kaybolur. Bu nedenle, bu tür işlemleri gerçekleştirirken dikkatli olmalı ve işletim sisteminizin güvenliğini ve bütünlüğünü korumalısınız.